Τις ευνοϊκές ρυθμίσεις του πρόσφατα ψηφισθέντος ν. 4772/2021, με τις οποίες χιλιάδες αγρότες απαλλάσσονται από την υποχρέωση μετάβασης από το ειδικό στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, αναδρομικά για τα έτη 2018, 2019 και 2020, επειδή κατά τα αμέσως αντίστοιχα προηγούμενα έτη είχαν υπερβεί το ετήσιο όριο των 5.000 ευρώ σε εισπράξεις επιδοτήσεων έχει ενεργοποιήσει η ΑΑΔΕ αποστέλλοντας σχετική διευκρινιστική εγκύκλιο στις εφορίες της χώρας.

Σύμφωνα με τη ρύθμιση, οι αγρότες αυτοί υποχρεούνται να μεταβούν από το ειδικό στο κανονικό καθεστώς από φέτος, εφόσον υπερέβησαν το όριο των 5.000 ευρώ το 2020. Για τον σκοπό αυτόν, θα πρέπει να υποβάλουν δήλωση μεταβολής ΦΠΑ στις αρμόδιες ΔΟΥ το αργότερο μέχρι 31 Μαρτίου.

Θυμίζουμε επίσης πως αγρότες του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ, οι οποίοι, πριν την 25.1.2021, έχουν προβεί εκπρόθεσμα στη μετάταξη στο κανονικό καθεστώς για τα φορολογικά έτη 2018, 2019 και 2020, όπως είχαν υποχρέωση, αποκλειστικά λόγω της είσπραξης κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος ποσών επιδοτήσεων που υπερβαίνουν τις 5000 ευρώ, δεν επιβαρύνονται με τυχόν πρόσημα εκπρόθεσμης υποβολής δηλώσεων ΦΠΑ.
Πρόσημο, επίσης, δεν οφείλεται ούτε λόγω της εκπρόθεσμης υποβολής της οικείας δήλωσης μεταβολών. Στην περίπτωση που οι εν λόγω αγρότες κατέβαλαν τέτοια πρόστιμα, τα ποσά αυτά επιστρέφονται.

Αναλυτικά, με την παρούσα εγκύκλιο για το ειδικό καθεστώς αγροτών παρέχονται οδηγίες από την ΑΑΔΕ για την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή τους:

Α. Άρθρο 34 του ν. 4772/2021

1. Με τις διατάξεις του άρθρου 34 του ν. 4772/2021 τροποποιήθηκε η παρ. 6 του άρθρου 41 του Κώδικα ΦΠΑ και προστέθηκαν τα εξής:

«6. […] Ειδικά, η υποχρεωτική μετάταξη στο κανονικό καθεστώς για τα φορολογικά έτη 2018, 2019 και 2020, λόγω είσπραξης, κατά το εκάστοτε προηγούμενο φορολογικό έτος, ποσών επιδοτήσεων που υπερβαίνουν τις πέντε χιλιάδες ευρώ (5.000), αγροτών που δεν εντάχθηκαν στο κανονικό καθεστώς, ισχύει από 1.1.2021 και η σχετική δήλωση μεταβολών υποβάλλεται μέχρι 31.3.2021, ενώ πρόστιμα του ν. 4174/2013 (Α’ 170), που τυχόν επιβλήθηκαν στους εν λόγω αγρότες για εκπρόθεσμη υποβολή δηλώσεων μεταβολών και δηλώσεων του άρθρου 38, δεν οφείλονται και, εφόσον έχουν καταβληθεί, επιστρέφονται.

Δήλωση μεταβολών δεν υποβάλλεται και οι αγρότες του προηγούμενου εδαφίου παραμένουν στο ειδικό καθεστώς και μετά την 1.1.2021, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις της παρ. 1. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών κατόπιν εισήγησης του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) δύναται, για το φορολογικό έτος 2021, να παρατείνεται η προθεσμία για την υποβολή των δηλώσεων μεταβολών της παρούσας και να ορίζεται η διαδικασία και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή των δύο προηγούμενων εδαφίων.

[…] Ειδικά για το φορολογικό έτος 2021, παρατείνεται έως τις 31.3.2021 η προθεσμία για την υποβολή δηλώσεων μεταβολών της παρούσας που υποβάλλονται κατά νόμο μέχρι την 31.1.2021.».

2. Σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 49 του ν. 4772/2021, οι ως άνω διατάξεις ισχύουν από 25.1.2021.

3. Με τις κοινοποιούμενες διατάξεις του άρθρου 34 προβλέπεται ότι:

α) Αγρότες του ειδικού καθεστώτος του άρθρου 41 του Κώδικα ΦΠΑ, οι οποίοι κατά τα φορολογικά έτη 2018, 2019 και 2020 υποχρεούνταν σε μετάταξη στο κανονικό καθεστώς αποκλειστικά λόγω είσπραξης κατά το εκάστοτε προηγούμενο φορολογικό έτος ποσών από επιδοτήσεις που υπερβαίνουν τις πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ και οι οποίοι δεν μετατάχθηκαν, ως όφειλαν, μετατάσσονται στο κανονικό καθεστώς από 1.1.2021 και η σχετική δήλωση μεταβολών υποβάλλεται έως και τις 31.3.2021. Η ανωτέρω υποχρεωτική μετάταξη από 1.1.2021 στο κανονικό καθεστώς δεν διενεργείται για τους εν λόγω αγρότες και η σχετική δήλωση μεταβολών δεν υποβάλλεται, εφόσον κατά την 1.1.2021 αυτοί πληρούν τις προϋποθέσεις της παρ. 1 του άρθρου 41 για την ένταξή τους στο ειδικό καθεστώς, ήτοι κατά το φορολογικό έτος 2020 πραγματοποίησαν προς οποιοδήποτε πρόσωπο παραδόσεις αγροτικών προϊόντων παραγωγής τους και παροχές αγροτικών υπηρεσιών των οποίων η αξία ήταν κατώτερη των δεκαπέντε χιλιάδων (15.000) ευρώ και έλαβαν επιδοτήσεις κατώτερες των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ, και δεν εμπίπτουν στους περιορισμούς των περ. α? έως και δ? της παρ. 5 του άρθρου 41 του Κώδικα ΦΠΑ.

Σημειώνεται ότι τα ανωτέρω δεν εφαρμόζονται στην περίπτωση που οι αγρότες του ειδικού καθεστώτος είχαν υποχρέωση να προβούν σε μετάταξη στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ κατά τα έτη 2018, 2019 και 2020 λόγω υπέρβασης του ορίου των δεκαπέντε χιλιάδων (15.000) ευρώ από παραδόσεις αγροτικών προϊόντων παραγωγής τους και παροχές αγροτικών υπηρεσιών που πραγματοποίησαν προς οποιοδήποτε πρόσωπο κατά το εκάστοτε προηγούμενο έτος. Στην περίπτωση αυτή ισχύουν τα κατά τα λοιπά οριζόμενα στην παρ. 6 του άρθρου 41 του Κώδικα ΦΠΑ, ήτοι υποχρεωτική μετάταξη στο κανονικό καθεστώς κατά το έτος (2018, 2019, 2020, κατά περίπτωση) για το οποίο δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις υπαγωγής στο ειδικό καθεστώς.

β) Αγρότες του ειδικού καθεστώτος του άρθρου 41 του Κώδικα ΦΠΑ, οι οποίοι, πριν την 25.1.2021, έχουν προβεί εκπρόθεσμα στη μετάταξη στο κανονικό καθεστώς για τα φορολογικά έτη 2018, 2019 και 2020, όπως είχαν υποχρέωση, αποκλειστικά λόγω της είσπραξης κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος ποσών επιδοτήσεων που υπερβαίνουν τις πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ, δεν επιβαρύνονται με τυχόν πρόστιμα εκπρόθεσμης υποβολής δηλώσεων ΦΠΑ. Πρόστιμο, επίσης, δεν οφείλεται ούτε λόγω της εκπρόθεσμης υποβολής της οικείας δήλωσης μεταβολών. Στην περίπτωση που οι εν λόγω αγρότες κατέβαλαν τέτοια πρόστιμα, τα ποσά αυτά επιστρέφονται. Για την επιστροφή υποβάλλεται αίτηση στη Δ.Ο.Υ. που εξέδωσε την πράξη επιβολής προστίμου. Η αίτηση επιστροφής αποστέλλεται ταχυδρομικά με συστημένη επιστολή ή μέσω ταχυμεταφοράς ή με ψηφιακή απεικόνιση (scan) μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και εναλλακτικά κατατίθεται στο πρωτόκολλο της ως άνω αρμόδιας Δ.Ο.Υ.. Οι εν λόγω αγρότες δύνανται να επιλέξουν την επαναφορά τους στο ειδικό καθεστώς από 1.1.2021, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις της παρ. 1 του άρθρου 41 του Κώδικα ΦΠΑ, ήτοι κατά το φορολογικό έτος 2020 δεν υπερέβησαν τα ως άνω όρια των δέκα πέντε χιλιάδων (15.000) ευρώ από παραδόσεις αγροτικών προϊόντων και παροχές αγροτικών υπηρεσιών και πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ από επιδοτήσεις και με την προϋπόθεση, βεβαίως, ότι δεν εμπίπτουν στους περιορισμούς των περ. α’ έως και δ’ της παρ. 5 του άρθρου 41 του Κώδικα ΦΠΑ.

Η σχετική δήλωση μεταβολών υποβάλλεται έως και τις 31.3.2021 σύμφωνα και με τα αναφερόμενα στην επόμενη παράγραφο.

4. Περαιτέρω, με τις κοινοποιούμενες διατάξεις του άρθρου 34, ειδικά για το φορολογικό έτος 2021, παρατείνονται έως και τις 31.3.2021 οι προθεσμίες για την υποβολή όλων των δηλώσεων μεταβολών της παρ. 6 του άρθρου 41 του Κώδικα ΦΠΑ, για τη μετάταξη από το κανονικό στο ειδικό καθεστώς αγροτών και αντίστροφα.